#EkoNoweBrzesko – przydatne informacje dotyczące odpadów komunalnych
Odpady – informacje ogólne.
Każdy z nas, może w swoim domu podjąć działania sprzyjające ograniczaniu powstawania odpadów. Wszystkie produkty sprzedawane są w opakowaniach, które po zużyciu produktu stają się odpadem. Głównym celem w zakresie gospodarki odpadami jest zapobieganie powstawaniu odpadów i zmniejszanie ilości wytwarzanych odpadów, a następnie odzyskiwanie surowców i ponowne wykorzystanie odpadów oraz bezpieczne dla środowiska końcowe unieszkodliwianie odpadów nie wykorzystanych.
Zgodnie z dyrektywą ramową o odpadach (Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającą niektóre dyrektywy), będącą kluczowym aktem prawa UE w dziedzinie gospodarki odpadami, dążeniem UE jest stworzenie „społeczeństwa recyklingu”, którego celem będzie „unikanie wytwarzania odpadów oraz wykorzystywanie odpadów jako zasobów”. Zgodnie z tą Dyrektywą, każdy kto podejmuje działalność powodującą powstawanie odpadów w pierwszej kolejności powinien zapobiegać ich powstawaniu, jeżeli to jest niemożliwe ograniczyć ich powstawanie. Następnym krokiem powinno być ponowne wykorzystanie poddanie recyklingowi i odzyskowi, a w ostateczności odpady należy utylizować, unieszkodliwiać.
Art. 17 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2022 r. poz. 699) transponującej przepisy dyrektywy ramowej o odpadach, ustanawia następującą hierarchię sposobów postępowania z odpadami:
- zapobieganie powstawaniu odpadów
- przygotowywanie do ponownego użycia
- recykling
- inne procesy odzysku
- unieszkodliwianie
JAK ZAPOBIEGAĆ POWSTAWANIU ODPADADÓW?
NIE WYTWARZAJMY TYLE ŚMIECI!
W dzisiejszych czasach wszystkie produkty sprzedawane są w opakowaniach, które po zużyciu produktu stają się odpadem. Zapobieganie powstawaniu i zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów to główne i podstawowe cele w gospodarce odpadami. Zapobieganie powstawaniu odpadów jest najbardziej pożądaną i zdecydowanie najlepszą metodą gospodarowania, jako że brak odpadów oznacza brak problemów z nimi związanych, takich jak zbieranie, transport czy unieszkodliwianie – a wszystkie te metody w mniejszym lub większym stopniu wymagają nakładów finansowych, użycia energii i materiałów. Niesegregowane i niezagospodarowane śmieci, które każdy z nas wyrzuca każdego dnia, trafiają na wciąż powiększające się składowiska odpadów. Pamiętajmy jednak, że kosztami ich utrzymania jesteśmy przecież obciążani my wszyscy.
W tym miejscu należy podać kilka prostych zasad, którymi wszyscy powinniśmy kierować się, aby zmniejszyć ilość odpadów:
Kupuj odpowiedzialnie: Najlepszym sposobem na poradzenie sobie z górą śmieci jest ograniczenie ich ilości. Najlepiej zacząć już podczas następnej wizyty w sklepie. Ruszając na zakupy, pamiętajmy, że każdy nasz zakup ma wpływ na stan środowiska naturalnego. To właśnie dzięki naszym decyzjom przy kasie możemy znacznie ograniczyć ilość wytwarzanych śmieci. Robiąc listę zakupów, warto odpowiedzieć sobie na zasadnicze pytania: czy naprawdę tego potrzebuję? A może to, co mam, nadal działa albo da się zreperować? Kupując tylko to, co nam potrzebne, możemy nie tylko ograniczyć ilość śmieci, ale również zużycie energii, surowców i wody potrzebnych podczas produkcji.
Weź torbę z domu – Pamiętajmy, żeby na wyprawę do sklepu iść z własną torbą wielokrotnego użytku. Im rzadziej korzystać będziemy z plastikowych toreb dostępnych w każdym markecie, tym mniej śmieci wyląduje w koszu. Jeśli zapomnimy własnej torby, nie bierzmy cienkich jednorazówek – w prawie każdym sklepie można dostać duże i solidne torby, które będziemy mogli wykorzystać do innych celów – np. jako torbę na segregowane surowce. Torba wielokrotnego użytku jest pojemna, wytrzymała i będzie służyć całe lata, a po zwinięciu zajmuje tak mało miejsca, że zmieści się w każdej damskiej torebce. Warto wyrobić taki nawyk szczególnie, że każda torba jednorazowa w sklepie to dodatkowy koszt i dodatkowy śmieć. Jednorazowe torebki służą nam tylko chwilę, a po powrocie do domu lądują w koszu, przyczyniając się do produkcji ogromnej ilości śmieci.
Kupuj tyle, ile naprawdę potrzebujesz.
Zwracaj uwagę na daty przydatności do spożycia.
Wybieraj produkty trwałe.
Unikaj jednorazowych produktów np. plastikowych sztućców na grilla, papierowych talerzyków czy plastikowych kubeczków. Zamiast zwykłych, jednorazowych baterii stosuj akumulatorki, które można wielokrotnie ładować. Zamiast papierowych ręczników, możemy korzystać z materiałowej ściereczki. Zamiast za każdym razem kupować dozownik z mydłem w płynie, możemy kupić go raz, a później uzupełniać mydło z saszetek. Zamiast używać jednorazowych maszynek do golenia, można przerzucić się na maszynkę na wymienne ostrza.
Wybierz szklaną butelkę zwrotną zamiast butelki plastikowej (szklana butelka może być wielokrotnie wykorzystana powtórnie, podczas gdy butelka plastikowa jest jednorazowa) – jeżeli to możliwe przygotowuj napoje w domu na bazie wody wodociągowej.
Unikaj produktów zapakowanych w wiele warstw opakowań. Podczas codziennych zakupów starajmy się wybierać produkty, które można kupić bez opakowania, np. warzywa, owoce, mięso czy pieczywo. W tym celu warto wybrać się z wizytą na bazar, do piekarni, warzywniaka czy sklepu mięsnego. Wybierając lokalne produkty otrzymujemy świeższe towary, których transport do miejsca ostatecznej sprzedaży nie wiązał się z przewozem na duże odległości, dzięki czemu ograniczamy emisję gazów cieplarnianych. Niepakowane towary możemy kupić też
w supermarkecie, wybierając towar ze stoisk zamiast pakowane towary z półki. Każda taka decyzja sprawia, że w naszym koszu ląduje mniej foliowych opakowań
i styropianowych tacek, które później przeważnie trafiają na wysypiska. Oczywiście nie wszystkie towary jesteśmy w stanie kupić bez opakowania. Wybierajmy takie, które są pakowane w materiały ulegające biodegradacji lub podlegają recyklingowi. Najlepiej wybierać opakowania wykonane ze szkła i metali. Są to materiały, które można przetwarzać nieskończoną ilość razy. To lepsze rozwiązanie niż wybór opakowań plastikowych, które pomimo, że również mogą być przetwarzane, to ich żywotność jest krótsza, a ich rozkład potrafi trwać nawet tysiące lat. Jeżeli to możliwe unikajmy plastikowych opakowań pokrytych folią termozgrzewalną – w tej formie nie nadają się do przetworzenia. Przetworzeniu nie ulega też czarny plastik.
Zastanów się przed dokonaniem większego zakupu: Chociaż to właśnie podczas codziennych zakupów produkujemy najwięcej śmieci, to potencjalnie większe zagrożenie dla środowiska mogą mieć decyzje o wymianie regału, pralki czy telewizora. Szkodliwe dla środowiska mogą być zwłaszcza te ostatnie, czyli sprzęt RTV/AGD, do którego produkcji wykorzystuje się związki chemiczne i wiele rzadkich metali. Dlatego zawsze warto zorientować się, czy sprzęt elektroniczny
z drugiego obiegu nie zaspokoi naszych potrzeb. Kupując sprzęt RTV/AGD, warto zwrócić uwagę na jego klasę energetyczną i trwałość. Zastanówmy się też, czy będziemy na tyle regularnie korzystać z danego przedmiotu, że warto go kupić. Być może wystarczy zapytać sąsiada, czy może nam pożyczyć jakieś narzędzie np. wiertarkę. Co zrobić z meblami, które są już wytarte i nie pasują do wnętrza świeżo wyremontowanego mieszkania? Zastanów się, czy zamiast kupować nową kanapę czy fotel, nie lepiej je odświeżyć, np. poprzez wymianę tapicerki.
Rozwiewamy Wasze wątpliwości odpowiadając na najczęściej zadawane pytania.
Jak zmienić liczbę osób zamieszkałych na danej nieruchomości? Czy wystarczy zmienić wpłacaną kwotę?
NIE. Podstawą do zmiany liczby mieszkańców jest wyłącznie złożenie deklaracji.
Kiedy należy składać deklaracje?
W przypadku zmiany danych będących podstawą ustalenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właściciel nieruchomości jest zobowiązany złożyć nową deklarację w terminie do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła zmiana; właściciel nieruchomości nie może złożyć deklaracji zmniejszającej wysokość zobowiązania za okres wsteczny, z wyjątkiem sytuacji dotyczącej śmierci mieszkańca, w przypadku śmierci mieszkańca złożenie nowej deklaracji jest możliwe w terminie do 6 miesięcy od dnia tego zdarzenia.
Czy za dzieci obowiązuje opłata?
TAK. Opłatę ponosimy za każdą osobę zamieszkującą nieruchomość.
Kto powinien składać deklarację?
Deklarację zobowiązany jest złożyć właściciel/właściciele nieruchomości.
Gdzie należy składać deklarację?
Deklarację można złożyć w Urzędzie Gminy i Miasta Nowe Brzesko.
Czy każdy podatnik ma indywidualny numer konta?
TAK. Numer konta jest przydzielany do właściciela nieruchomości i nieruchomości, gdzie powstają odpady. W przypadku zmiany właściciela numer konta ulega zmianie.
Kto może złożyć nową deklarację?
Wszelkich zmian może dokonywać jedynie podatnik (tylko osoba, która złożyła pierwszą deklarację, nie zaś członkowie rodziny).
Czy opłatę uiszcza się za osoby zamieszkałe czy zameldowane?
Płacimy wyłącznie za osoby zamieszkujące daną nieruchomość, a nie za osoby zameldowane, chyba, że jest to tożsame.
Czy za pomocą poczty elektronicznej (mail) można składać deklarację?
NIE. Elektronicznie deklarację można złożyć tylko za pośrednictwem e-PUAP – profil zaufany.
Co zrobić, gdy zabraknie worków na odpady segregowane?
Worki na odpady segregowane (papier, tworzywo sztuczne i szkło), bioodpady, popiół można pobrać w Urzędzie Gminy i Miasta Nowe Brzesko.
Jaki jest termin płatności za odpady?
Opłatę za gospodarowanie odpadami uiszcza się do 15-ego dnia każdego miesiąca kalendarzowego, w kwocie wynikającej ze złożonej deklaracji, na indywidualny numer konta.
Gdzie znajdę numer konta, na który należy dokonać wpłaty?
Opłatę uiszcza się na indywidualny numer konta. Osoby, które zagubiły lub nie pamiętają indywidualnych numerów kont, na które należy kierować opłaty, prosimy o kontakt z Urzędem Gminy i Miasta.
Co należy uczynić w przypadku zwiększenia lub zmniejszenia liczby osób zamieszkujących nieruchomość?
W przypadku zmiany danych będących podstawą ustalenia wysokości należnej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, właściciel nieruchomości jest obowiązany złożyć nową deklarację.
Czy stawka opłaty jest taka sama dla osób dorosłych jak dla dzieci ?
Ustalona stawka obowiązuje każdą osobę zamieszkującą daną nieruchomość, niezależnie od wieku, czy jest to dziecko, czy też osoba dorosła. Obowiązująca ustawa o utrzymaniu czystość i porządku w gminach nie przewiduje i nie dopuszcza w tym zakresie żadnego wyjątku.
W jaki sposób dowiem się o zmianie stawki?
Do Podatnika zostanie wysłane listem poleconym, za dowodem doręczenia, zawiadomienie o uchwaleniu nowej stawki.
Co się stanie, gdy nie złożę deklaracji? Mam taki obowiązek?
Właściciel nieruchomości ma obowiązek złożyć deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami. Jeśli deklaracja nie zostanie złożona, Urząd Gminy i Miasta Nowe Brzesko w drodze decyzji administracyjnej określi wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami.
Czy muszę składać deklarację, gdy posiadam kompostownik?
TAK. Deklarację należy złożyć w sytuacji, gdy jest kompostownik, a w nim kompostowane odpady i mieszkaniec chce ubiegać się o ulgę z tego tytułu. W momencie zgłoszenia kompostowania i skorzystania z ulgi, mieszkaniec nie może bioodpadów wystawiać przed posesję w celu ich odbioru, nie może ich także oddawać do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych PSZOK.
Co i kiedy zgłosić, żeby móc kompostować?
Kompostować może każdy mieszkaniec, natomiast do skorzystania z ulgi z tego tytułu uprawnieni są mieszkańcy zabudowy jednorodzinnej. W przypadku chęci skorzystania z ulgi w związku z kompostowaniem, należy złożyć deklarację.
Co się dzieje w przypadku stwierdzenia nieprawidłowej segregacji odpadów?
W przypadku niedopełniania przez właściciela nieruchomości obowiązku w zakresie selektywnego zbierania odpadów komunalnych, firma wywozowa odbiera odpady te jako niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne w terminie wynikającym z harmonogramu. Następnie powiadamia o tym Urząd Gminy i Miasta Nowe Brzesko i przesyła dokumentację potwierdzającą niedopełnienie obowiązku w zakresie selektywnego zbierania. Konsekwencją niewypełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku zbierania odpadów komunalnych w sposób selektywny jest wszczęcie postępowania administracyjnego, w celu nałożenia podwyższonej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.