Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
W piątek 7-08-2015r. w Miejsko-Gminnym Centrum Kultury odbyło się spotkanie konsultacyjne w sprawie opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej (PGN) dla Nowego Brzeska. W spotkaniu wzięli udział sołtysi z gminy Nowe Brzesko oraz przewodniczący Komisji bezpieczeństwa, porządku publicznego i gospodarki przestrzennej.
Opracowanie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej jest wymogiem, który należy spełnić, aby gmina mogła w przyszłości wnioskować, a co ważniejsze – otrzymać środki na rozwój z Unii Europejskiej.
PGN opiera się na zasadach wymienionych w Strategii „Europa 2020”. Na jej podstawie, w całej Unii Europejskiej należy:
- Obniżyć emisję gazów cieplarnianych o 20%, gdzie za punkt wyjściowy przyjmuje się 1990 rok;
- Zwiększyć udział energii ze źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym do 20%, przy czym dla Polski celem jest 15% udział OZE;
- Podnieść o 20% efektywność energetyczną.
Co z tego wynika dla Nowego Brzeska? Do 2020 roku gmina powinna ograniczyć emisję dwutlenku węgla o 6-10 procent.
Praca nad PGN wymaga opracowania inwentaryzacji dwutlenku węgla. Pod uwagę bierze się emisję z mieszkań, budynków usługowych, budynków użyteczności publicznej, a także przemysłu i transportu.
Następnym krokiem jest zaproponowanie rozwiązań mających na celu doprowadzenie do zmniejszenia emisji CO2 oraz wskazanie sposobów finansowania tych rozwiązań (m.in. poprzez programy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej).
Jak to wygląda w praktyce? Do najczęstszych działań w PGN zalicza się likwidację przestarzałych i niewydajnych systemów grzewczych, modernizację oświetlenia ulicznego, zmiany w transporcie, które mają doprowadzić do bardziej harmonijnego ruchu, rozwój sieci gazowych i ciepłowniczych, wytyczanie ścieżek rowerowych oraz oczywiście inwestycje w odnawialne źródła energii.
W czasie dyskusji sołtysi zwrócili uwagę na wysokie koszty rozwoju sieci gazowej, a w dalszej kolejności – ogrzewania gazem budynków. Równocześnie podkreślono, że lepszym rozwiązaniem dla gminy i większości jej mieszkańców będzie inwestowanie w nowocześniejsze, a przez to bardziej oszczędne instalacje węglowe.
(RK)
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA
GMINY NOWE BRZESKO
(streszczenie)
tabela 1
| prognoza na lata | |||||
| 2003 | 2004 | 2007 | 2010 | 2014 | |
| liczba mieszkańców | 5 711 | 5 694 | 5 677 | 5 660 | 5 643 |
| dynamika (%) | 100,00 | 99,70 | 99,40 | 99,11 | 98,81 |
6. wpływ planowanych przedsięwzięć na środowisko naturalne
Objęcie siecią kanalizacji sanitarnej wszystkich gospodarstw domowych
w Gminie Nowe Brzesko wpłynie w sposób istotny na jakość wód wszystkich cieków płynących przez teren gminy.
Ustanowienie stref ochronnych wzdłuż rzek Szreniawy pozwoli na odbudowę bogatej niegdyś w tym rejonie flory i fauny.
Wybudowanie ekranów akustycznych w terenie zabudowanym wzdłuż drogi nr 79 wpłynie na poprawę klimatu akustycznego związanego z emisją hałasu pochodzącego z toczenia się kół po nawierzchni oraz pracy silników samochodowych sprawiając, że hałas drogowy nie będzie tak odczuwalny dla mieszkańców jak obecnie.
Wykorzystanie wód geotermalnych w systemach grzewczych jako ekologicznego źródła ciepła jest bezdyskusyjne i przynosi największy efekt spośród innych uznawanych za odnawialne źródeł energii. Na podstawie wyników uzyskanych na Podhalu, jednoznacznie można stwierdzić, że zastosowanie energii zakumulowanej w wodach obniżyć powinno stężenie SO2 w powietrzu o około 28 %.
Zintegrowany system gospodarki odpadami w Gminie Nowe Brzesko powinien zapewnić przede wszystkim likwidacje strumienia zanieczyszczeń uwalnianych
z odpadów niebezpiecznych, które dzięki utworzeniu GPZON zostaną wydzielone
i poddane unieszkodliwieniu w przystosowanych do tego celu instalacjach.
Ponadto system powinien przyczynić się do zwiększenie masy kompostowanych odpadów organicznych.
System zapewnić powinien również ograniczenie strumienia odpadów komunalnych kierowanych na składowiska. W Planie zakłada się, że tylko 38 % masy wytwarzanych w Gminie Nowe Brzesko odpadów komunalnych trafi na składowisko.
Planowany system spowodować powinien również wzrost odzysku surowców wtórnych, które będzie można ponownie użyć, oszczędzając tym samym zasoby środowiska. Zakłada się wzrost poziomu odzysku z 34 % (2003 r.) do 36 %
(2014 r.) ogółu wytworzonych odpadów komunalnych
Skuteczność systemu będzie w przyszłości mierzona:
1) ilością usuwanych odpadów, nielegalnie porzucanych,
2) wielkością nakładów finansowych ponoszonych na likwidację dzikich wysypisk,
3) masą kierowanych odpadów na składowiska,
4) poziomem odzysku surowców wtórnych.
W podsumowaniu można stwierdzić, że wszelkie przewidziane w programie działania są przyjazne dla środowiska i sprzyjają poprawie jego jakości a także zmniejszą powodowaną przez odpady uciążliwość dla mieszkańców Gminy.
·
·
odnawialność zasobów musi być stabilna.temperatura wody nie może być niższa niż 10 °C,szacunkowa wydajności ujęcia wód w strefie nie może być mniejsza niż
Instalacja do produkcji energii geotermalnej składa, się z:
·
·
·
pompy geotermalnej tłoczącej wodę schłodzoną z powrotem do zbiornika wymiennika ciepła,odwiertu eksploatacyjnego,
w utworach jurajskich,
·
odwiertu chłonnego.
Zastosowanie systemu dwuotworowego dotyczy solanek, których nie można po schłodzeniu wprowadzić do cieków powierzchniowych.
Szacunkowe nakłady inwestycyjne do wykonania Zakładu Energetycznego
w Pławowicach wynoszą 3,6 mln zł i obejmują :
·
·
·
·
·
budynek, przyłącza energetycznepompy obiegowe,pompy otworowe,wymienniki cieplne,wykonanie dwóch odwiertów ( koszt wykonania 1 mb otworu powyżej 500 m przyjęto w wysokości 2.200zł),
Poniższa tabela przedstawia wyniki wstępnej analizy ekonomicznej i energetycznej eksploatacji odwiertów w Pławowicach.
tabela 4
5. Monitoring
Monitoring powietrza, wód oraz hałasu prowadzony będzie przez WIOŚ
w Krakowie. Porównania wyników pomiarów w najbliższych latach powinny potwierdzić skuteczność realizacji przyjętych przez gminę zadań.
Przyjmowane przez GPZON odpady muszą być ewidencjonowana zgodnie
z obowiązującymi przepisami. Uzyskane będą wówczas informacje na temat:
2) poziomów odzysku surowców wtórnych, w tym odpadów wielkogabarytowych
i budowlanych,
3) poziomu odzysku odpadów niebezpiecznych,
4) stopnia zbieżności wielkości planowanych z rzeczywistymi.
Ponadto operator obsługujący Gminę Nowe Brzesko w zakresie odbioru odpadów komunalnych przedkładać będzie Wójtowi, przynajmniej jeden raz w roku, informację na temat liczby podpisanych umów o odbiór odpadów z ich wytwórcami (właścicielami nieruchomości, podmiotami gospodarczymi). Na tej podstawie Urząd Gminy będzie mógł stosować sankcje karne w stosunku do wytwórców, którzy nie podporządkują się uchwale Rady Gminy o utrzymaniu czystości i porządku w Gminie Nowe Brzesko.
Poniżej zestawione zostały wskaźniki kontroli efektywności Programu Ochrony Środowiska.
tabela 5
1) postępie robót przy kanalizacji gminy oraz problemach z tym związanych,
2) instrukcje wykonania przydomowych oczyszczalni korzennych (zadanie 3.1.1.1.)
3) wpływie intensywnego nawożenia gruntów ornych na jakość wód
Źródło – opracowanie własne
Do końca bieżącej dekady należy się spodziewać ożywienia gospodarczego
w kraju i w regionie. Wzrost gospodarczy w regionie stymulowany będzie między innymi:
1) budową sieci dróg (autostrada A 4),
2) inwestycjami komunalnymi – głównie budową sieci kanalizacyjnej,
3) rozwojem agroturystyki,
Wzrostowi gospodarczemu towarzyszyć będzie poprawa sytuacji materialnej mieszkańców Gminy Nowe Brzesko. Wyrażać się powinna w zwiększonym zakupie dóbr konsumpcyjnych, a co z tym się wiąże i wzroście emisji odpadów komunalnych.
Nastąpi również stopniowy rozwój budownictwa jednorodzinnego.
Na terenach sąsiadujących Wisłą i Szreniawą nasilą się poszukiwania uzbrojonych działek budowlanych. Wzrośnie również zainteresowanie materiałami budowlanymi (piasek, żwir, drewno).
Wielu mieszkańców Gminy Nowe Brzesko podejmie prace modernizacyjne swoich domów. Wymieniać będą okna i pokrycia dachowe (szczególnie eternitowe). Ocieplać będą budynki. Wymieniać się będzie również kotły węglowe na olejowe
i gazowe. Zmniejszeniu powinna ulec w związku z tym emisja SO2.
Wzrośnie również liczba samochodów osobowych. Dzięki coraz korzystniejszym ofertom ze strony dealerów, osoby mające stałą pracę zainteresowane będą wymianą swoich pojazdów. Wymiana pojazdów wpłynie pozytywnie na wielkość emisji spalin samochodowych, wzrośnie jednak liczba wraków.
3. krótkoterminowy plan działania na lata 2004 – 2007
Nadrzędnymi celami krótkoterminowego planu działania na lata 2004 – 2007,
w ramach Programu Ochrony Środowiska w Gminie Nowe Brzesko jest:
1. objęcie siecią kanalizacji sanitarnej sołectw Nowe Brzesko i Hebdów oraz skierowanie ścieków tam powstających do oczyszczalni w Nowym Brzesku.
2. propagowanie wśród mieszkańców północnych terenów gminy budowy przydomowych oczyszczalni korzennych.
3. objęcie selektywną zbiórką odpadów komunalnych wszystkich mieszkańców Gminy oraz podmiotów gospodarczych działających na jej terenie.
Ponieważ budowa sieci kanalizacji sanitarnej jest procesem kapitałochłonnym, a w związku z tym rozciągniętym w czasie, proponuje się rozważenie możliwości wykorzystania w procesie oczyszczania ścieków roślin bagiennych, głównie trzciny
i pałki wodnej.
Zakończenie budowy sieci kanalizacyjnej w Nowym Brzesku oraz wykonanie sieci
w Hebdowie, jak również rozpropagowanie przydomowych oczyszczalni korzennych pozwoli na osiągnięcie celu 3/1 – ochrona wód i zasobów wodnych.
Dla wyeliminowania zagrożeń mieszkańców Gminy oraz środowiska związanych
z odpadami przewiduje się objęcie wszystkich wytwórców odpadów komunalnych na terenie Gminy Nowe Brzesko selektywną ich zbiórką „u źródła” oraz utworzenie Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON). Działania te pozwolą na osiągnięcie celu 4/1 – gospodarka odpadami.
Działalność organizacyjno-edukacyjna spoczywać będzie głównie na samorządzie Gminy Nowe Brzesko. W jego gestii jest:
1. wprowadzenie zakazu instalacji w nowych obiektach kotłów o mocy powyżej
0,5 KW jeżeli nie będą opalane olejem opałowym lub gazem (zadanie 1.1.1.3)
2. rozeznanie możliwości wykorzystania w Pławowicach i Mniszowie energii cieplnej nagromadzonej w wodach podziemnych (zadanie 1.1.1.4.)
3. zapewnienie wykonania przez GDDKiA w Krakowie ekranów na terenach zabudowanych wzdłuż drogi krajowej nr 79 oraz obwodnicy (zadanie 1.2.1.1.)
4. oczyszczenie i pogłębienie istniejących rowów w celu utrzymania ich przepustowości (zadanie 3.1.2.1.)
5. wyznaczenie dodatkowych terenów będących własnością Gminy Nowe Brzesko pod zalesienie, głównie wzdłuż cieków wodnych oraz na terenach o niskiej klasie bonitacji (zadanie 5.1.2.1.)
6. likwidacja „dzikich wysypisk” odpadów komunalnych, (zadanie 7.1.2.2.)
7. podjęcie starań o ustanowienie strefy ochronnej wzdłuż Szreniawy dla ptactwa
i ssaków wodnych (zadanie 1.5.1.1.)
8. podjęcie starań o objęcie ochrona płatu leśnego w Mniszowie oraz murawy kserotermicznej na wysokiej skarpie wiślanej w Hebdowie (zadanie 5.1.2.2.)
9. ogłoszenie przez Wójta Gminy Nowe Brzesko konkursu z nagrodami na najlepiej zagospodarowaną i utrzymaną posesję; warunkiem uczestnictwa w konkursie musi być wzorcowo rozwiązana gospodarka odpadami i ściekami (zadanie 4.1.1.3.)
10. objęcie aptek i ośrodków zdrowia działających na terenie Gminy Nowe Brzesko zbiórką przeterminowanych lekarstw (zadanie 4.1.5.2)
11. zainicjowanie w szkołach podstawowych i gimnazjach zbiórki baterii małogabarytowych (zadanie 4.1.5.3.)
12. objęcie podmiotów gospodarczych zajmujących się obrotem środków ochrony roślin oraz materiałów budowlanych zbiórką opakowań po materiałach niebezpiecznych (zadanie 4.1.5.4.)
13. podjęcie uchwały przez Radę Gminy o obowiązku składania informacji, przez podmioty działające na terenie Gminy Nowe Brzesko, o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania nimi (zadanie 4.1.5.5.)
Działalnością edukacyjną objęci zostaną wszyscy mieszkańcy Gminy Nowe Brzesko. Do tego celu wykorzystany zostanie informator samorządowy GAZETA NOWOBRZESKA.
W informatorze publikowane będą artykuły zgrupowane w trzy bloki tematyczne:
1. ochrona powietrza,
2. ochrona wód i gleb,
3. gospodarka odpadami.
Artykuły poświęcone ochronie powietrza eksponować będą:
1) korzyści wynikające z wymiany kotłów węglowych na gazowe i olejowe
(zadanie 1.1.1.2)
2) szkodliwości spalania w kotłach i piecach węglowych opakowań z tworzyw sztucznych z uwagi na emisję toksycznych dioksyn (zadanie 1.1.1.4)
Artykuły dotyczące ochrony wód informować będą mieszkańców Gminy o:
(zadanie 3.1.3.1.)
Artykuły poruszające tematykę gospodarki odpadami:
1) propagować będą tworzenie przydomowych kompostowników (zadanie 4.1.1.1.)
2) informować będą jak należy prawidłowo kompostować odpady zielone
i kuchenne (zadanie 4.1.1.2)
3) informować będą o pracy Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych GPZON (zadanie 3.1.2.1.)
4) informować będą o celowości wyłączenia odpadów zielonych ze strumienia odpadów powstałych na cmentarzach (zadanie 1.4.1.3)
W niniejszym Programie Ochrony Środowiska proponuje się wprowadzenie do Budżetu Gminy Nowe Brzesko na rok 2007 dodatkowego zadania, jakim jest utworzenie Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON). Punkt ten powinien przyjmować:
a) świetlówki,
b) detergenty zawierające odpady niebezpieczne,
c) odczynniki fotograficzne,
d) farby, tłuszcze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice zawierające substancje niebezpieczne,
e) kwasy i alkalia,
f) lampy fluoroscencyjne i inne odpady zawierające rtęć,
g) leki cytotoksyczne i cytostatyczne,
h) oleje i tłuszcze,
i) środki ochrony roślin,
j) zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne,
k) drewno zawierające substancje niebezpieczne,
l) urządzenia zawierające freony,
m) rozcieńczalniki.
Punkt wyposażony będzie w kontenery i beczki do gromadzenia odpadów.
Cały jego obszar objęty zostanie kanalizacją deszczową zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Ponadto posiadać będzie, wagę uchylną 1,5 Mg niezbędną do ustalenia masy przyjmowanych odpadów. Pojemniki na odpady będą oznakowane. Dojazd samochodu specjalistycznego pod załadunek kontenerów będzie swobodny. Beczki znajdować się będą w budynku magazynowym pod zamknięciem. Kontenery ustawione zostaną na zewnątrz wzdłuż drogi dojazdowej do wiaty. Liczbę pojemników oraz sposób ich przeznaczenia przedstawia poniższe zestawienie.
tabela 2
| rodzaj pojemnika | szt. | przeznaczenie |
| kontenery | 1 | drewno zawierające substancje niebezpieczne |
| KP-11 | 1 | opakowania po chemikaliach metalowe |
| 1 | opakowania po chemikaliach i środkach ochrony roślin plastikowe | |
| beczki 200 l | 1 | lampy fluoroscencyjne, świetlówki |
| 1 | zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne | |
| 6 | baterie małogabarytowe wg rodzajów i wielkości | |
| 1 | odczynniki fotograficzne | |
| 1 | farby , kleje lepiszcza zawierające substancje niebezpieczne | |
| 1 | detergenty zawierające odpady niebezpieczne | |
| 1 | zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne | |
| 1 | przeterminowane lekarstwa |
GPZON przyjmować będzie również zużyte opony samochodowe oraz odpady wielkogabarytowe. Przyjmować powinien również szkło budowlane i gromadzić
w oddzielnym kontenerze.
Szacunkowe wydatki związane z utworzeniem GPZON, przy założeniu, że Gmina dysponuje wyłącznie działką budowlaną przedstawia poniższe zestawienie.
tabela 3
| zadanie | Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON)tys. zł | 70,00 |
| 4/1.5.1 | 1. wykonanie wiaty | 20,00 |
| 2. wykonanie pomieszczenia socjalnego wewnątrz wiaty | 5,00 | |
| 3. ogrodzenie terenu | 15,00 | |
| 5. utwardzenie placu | 10,00 | |
| 6. oświetlenie placu | 5,00 | |
| 7. zakup pojemników na odpady niebezpieczne | 10,00 | |
| 8. zakup wagi | 5,00 |
4. Długoterminowy plan działania na lata 2008 – 2015
Nadrzędnym celem długoterminowego planu działania na lata 2008 – 2015
w ramach Programu Ochrony Środowiska Gminy Nowe Brzesko jest:
1. objęcie południowej części Gminy Nowe Brzesko siecią kanalizacji sanitarnej (zadanie 1.3.1.1.),
2. pomoc przy wymianie palenisk węglowych na gazowe lub olejowe w budynkach prywatnych i zakładach pracy
oraz
wykorzystanie wód geotermalnych w Pławowicach i Mniszowie do celów gospodarczych i bytowych (zadanie 1.1.1.1)
Plan długoterminowy jest kontynuacją procesów zapoczątkowanych w latach 2004 – 2007.
Zadania przyjęte do realizacji w planie krótkoterminowym, których terminy realizacji, z przyczyn niezależnych od gminy, zostaną przesunięte w czasie, będą musiały być wykonane z opóźnieniem.
Realizacja zadań edukacyjnych, aby była skuteczna musi z uwagi na swój charakter być cyklicznie ponawiana.
W latach 2008 – 2015 siecią kanalizacyjną objęte będą musiały być sołectwa Śmiłowice i Sierakowice. Odprowadzenie z nich ścieków komunalnych do oczyszczalni w Nowym Brzesku powinno zapewnić wykorzystanie jej pełnych zdolności przerobowych.
W razie niepowodzenia akcji tworzenia przydomowych oczyszczalni korzennych
w sołectwach położonych w północnej części gminy należy przyjąć alternatywne rozwiązanie jakim jest budowa oczyszczalni ścieków w rejonie Mniszowa.
Szacunkowa wartość robót związanych z budową oczyszczalni ścieków oraz sieci kanalizacyjnej wynosi 20 mln zł. Realizacja inwestycji możliwa będzie do wykonania po 2014 roku. Pozwoli na zakończenie programu budowy kanalizacji w Gminie Nowe Brzesko.
Miejscowości Pławowice oraz Mniszów zaliczona zostało do strefy, w której możliwe jest wykorzystanie energii geotermalnej zakumulowanej w nagromadzonych wodach.
Głównym kryterium zastosowanym do wytypowania tego rejonu było założenie, że:
·
20 m³/h,
| Lp. | kryterium | wynik |
| 1. | Szacunkowa wydajność (m³/h) | 30 |
| 2. | Szacunkowa temperatura wypływu (° C) | 20 |
| 3. | Warunki hydrologiczne | artezyjskie |
| 4. | Głębokość poziomu (m) | 470 |
| 5. | Rodzaj odwiertu | nowy |
| 6. | Jakość wód | solanka |
| 7. | Moc cieplna (kW) przy schłodzeniu wód do 25 ° C | 0 |
| 8. | Moc cieplna (kW) przy schłodzeniu wód do 10 ° C | 349 |
| 9. | Zasoby dyspozycyjne energii cieplnej (GJ/rok) minimalne | 0 |
| 10. | Zasoby dyspozycyjne energii cieplnej (GJ/rok) maksymalne | 4 405 |
| 11. | Szacunkowy koszt inwestycji (mln zł) | 3,61 |
| 12. | Cena jednostkowa energii loco zakład (zł/GJ) minimalna | 49,78 |
| 13. | Cena jednostkowa energii loco zakład (zł/GJ) maksymalna | – |
| Lp. | wskaźniki | Stan wyjściowy(2003 r.) |
| I. | Wskaźniki ogólne | |
| 1. | Liczba mieszkańców gminy | 5 711 |
| 2. | Liczba budynków mieszkalnych | 1 521 |
| II. | Wskaźniki gospodarki odpadami | |
| 1. | Liczba podmiotów gospodarczych działających na terenie Gminy | 230 |
| 2. | Liczba pozwoleń na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych | 9 |
| 3. | Liczba podpisanych umów z gospodarstwami domowymio odbiór odpadów komunalnych | b.d. |
| 4. | Liczba podpisanych umów z podmiotami gospodarczymio odbiór odpadów komunalnych | b.d. |
| 5. | Stopień objęcia gminy zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych (%) | b.d. |
| 6. | Masa wytworzonych odpadów komunalnych (Mg) | 1 277 |
| 7. | Masa zdeponowanych na składowisku odpadów komunalnych (Mg) | 150,8 |
| 8. | Udział odpadów komunalnych zdeponowanych na składowiskuw odpadach komunalnych ogółem (7:5×100) | 11,81 |
| 9. | Masa wytworzonych odpadów podlegających biodegradacji (Mg) | 297,29 |
| 10. | Masa zdeponowanych na składowisku odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (Mg) | 16,58 |
| 11. | Wskaźnik udziału odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowisko ( 9:8×100) | 5,58 |
| 12. | Masa wytworzonych surowców wtórnych (Mg) | 314,65 |
| 13. | Masa odzyskanych surowców wtórnych (Mg) | 60,0 |
| 14. | Stopień odzysku surowców wtórnych (%) | 19,07 |
| 15. | Masa wytworzonych odpadów wielkogabarytowych (Mg) | 89,90 |
| 16. | Masa odzyskanych odpadów wielkogabarytowych (Mg) | 47,0 |
| 17. | Stopień odzysku odpadów wielkogabarytowych (%) | 52,28 |
| 18. | Masa wytworzonych odpadów remontowo – budowlanych (Mg) | 179,8 |
| 19. | Masa odzyskanych odpadów remontowo – budowlanych (Mg) | 100,0 |
| 20. | Stopień odzysku odpadów remontowo – budowlanych (%) | 55,62 |
| 21. | Masa wytworzonych odpadów niebezpiecznych (Mg) | 12,0 |
| 22. | Masa odzyskanych odpadów niebezpiecznych (Mg) | 0,0 |
| 23. | Stopień odzysku odpadów niebezpiecznych (%) | 0,0 |
| 24. | Masa odpadów zawierających azbest pozostających do unieszkodliwienia (Mg) | 1 129,7 |
| III. | Wskaźniki ochrony wód powierzchniowych | |
| 1. | Liczba przyłączy wodociągowych do budynków mieszkalnych | 1 307 |
| 2. | Stopień objęcia gminy siecią wodociągową (%) | 85,93 |
| 3. | Liczba przyłączy kanalizacyjnych | 233 |
| 4. | Stopień objęcia gminy siecią kanalizacyjną (%) | 15,32 |
| 5. | Zdolność przerobowa oczyszczalni ścieków (m3/dobę) | 275 |
| 6. | Średnia ilość przyjmowanych do oczyszczenia ścieków (m3/dobę) | 49 |
| 7. | Stopień wykorzystania mocy przerobowych oczyszczalni (%) | 17,83 |
| 8. | Masa wytworzonych komunalnych osadów ściekowych (Mg) | 16,0 |
| 9. | Masa wykorzystanych osadów ściekowych do celów rekultywacyjnych (Mg) | b.d. |
| 10. | Stopień wykorzystania komunalnych osadów ściekowych (%) | b.d. |
1. Ocena stanu środowiska naturalnego Gminy Nowe Brzesko
Gmina Nowe Brzesko jest gminą o charakterze wybitnie rolniczym. Istnieją tu korzystne warunki do prowadzenia produkcji rolnej. Grunty orne oraz użytki zielone położone są na glebach zaliczanych do I, II, III i IV klasy bonitacji. Gleby tej klasy stanowią 98 % powierzchni użytków rolnych.
Na podstawie spisu powszechnego z 2002 roku ustalono, że na terenie Gminy funkcjonuje 1.107 gospodarstw, z których 905 prowadzi wyłącznie działalność rolniczą.
Największe skupiska ludności występują w Nowym Brzesku (29,03 % ogółu mieszkańców gminy), Hebdowie (11,75 %) oraz Śmiłowicach (10,13 %). Łącznie te trzy sołectwa zamieszkuje ponad 50 % społeczności Gminy.
Gmina Nowe Brzesko zaliczona została do jednej z czterech stref priorytetowych (strefa 3 – północna) w ramach programów rolnośrodowiskowych realizowanych w Województwie Małopolskim. Rolnicy, korzystać będą mogli
z pakietów przewidujących:
·
·
·
·
ochronę stref buforowych,ochronę gleb i wód,utrzymanie pastwisk ekstensywnych,utrzymanie łąk ekstensywnych,
Pakiety te przeznaczone są dla rolników chcących gospodarować metodami przyjaznymi dla środowiska. Przy tworzeniu stref priorytetowych kierowano się głównie chęcią zachowania obszarów przyrodniczo cennych, planowanych ostoi
w ramach programu NATURA 2000.
Na obszarze Gminy Nowe Brzesko dominują wiatry o składowej zachodniej. Najrzadziej natomiast występują wiatry ze wschodu.
Warunki klimatyczne dla upraw rolniczych są korzystne. Długość okresu wegetacyjnego ze średnią temperaturą dobową powyżej 5 °C wynosi 217 dni w roku. Opady atmosferyczne należą do średnich i wynoszą w granicach od 600 – 650 mm na rok.
Zanieczyszczenia powietrza w głównej mierze pochodzą z emitorów zlokalizowanych na terenie Krakowa. Niebagatelne znaczenie na poziom zanieczyszczeń mają również emitory zlokalizowane w gminie.
Źródłem zanieczyszczeń powietrza na obszarze gminy są małe kotłownie ogrzewające domy jednorodzinne i obiekty użyteczności publicznej, opalane węglem najczęściej niskiej jakości z dużą zawartością siarki i substancji lotnych.
Istniejący stan pogarsza coraz powszechniej występujące zjawisko wypalania traw oraz spalania opon samochodowych i niektórych odpadów komunalnych
w ogniskach lub piecach węglowych.
Przyjmuje się, że w strumieniu odpadów z gospodarstw domowych, 17 % stanowią opakowania z tworzyw sztucznych, papier i tekstylia. Palenie tworzyw sztucznych „metodą chałupniczą” a więc w piecach nie przystosowanych do ich utylizacji powoduje emisję dioksyn, najbardziej toksycznych substancji chemicznych. Wdychają je nie tylko ludzie ale i zwierzęta. Dioksyny osiadają na owocach, glebach i wodzie. Toksyczne ich działanie polega na powolnym, ale skutecznym uszkadzaniu rozmnażających się komórek w organizmach żywych. Za najbardziej niepokojące oddziaływanie dioksyn należy uznać uszkadzanie struktur kodu genetycznego zawartego w łańcuchu DNA. Objawami zatrucia są bolesne wysypki alergiczne. Ponad 90 % masy dioksyn dostaje się do organizmu wraz z pożywieniem. Stąd też
w przyszłości, w Gminie Nowe Brzesko, która zaliczona została do strefy priorytetowej we wdrażaniu małopolskiego programu rolnośrodowiskowego, opisany wyżej proceder musi być zaniechany.
Problem zanieczyszczenia powietrza występuje również wzdłuż drogi krajowej Nr 79. Przy drodze tej zlokalizowane są Nowe Brzesko, Hebdów, Śmiłowice oraz Sierosławice. W pasie o szerokości 100 m po obu stronach drogi obserwuje się największe stężenie spalin samochodowych, których wynikiem jest skażenie powietrza i gleb metalami ciężkimi (głównie ołowiem) oraz tlenkami azotu.
Wyniki pomiarów stężeń zanieczyszczeń powietrza, dokonanych w 2002 roku, nie przekraczają w Powiecie Proszowickim, a więc również i w Gminie Nowe Brzesko wartości normatywnych.
Uciążliwość akustyczna w Gminie Nowe Brzesko skupiona jest głównie wzdłuż drogi krajowej Nr 79. Przebiega ona przez tereny zurbanizowane sołectw: Nowe Brzesko, Hebdów, Śmiłowice i Sierosławice. Odcinki te wynoszą w:
·
·
·
·
Sierosławicach – 900 m.Śmiłowicach – 2.400 m,Hebdowie – 2.800 m,Nowym Brzesku – ca. 3.200 m,
Bezpośrednio przy drodze zlokalizowanych jest łącznie 267 budynków mieszkalnych. Ich odległość od pobocza waha się od 5 do 100 m. Natężenie hałasu na wykazanych wyżej odcinkach przekracza w dzień 75 dB. W okresach weekendowych hałas komunikacyjny o ponadnormatywnym natężeniu trwa nieprzerwanie do późnych godzin nocnych.
Przez Gminę Nowe Brzesko przebiega napowietrzna linia energetyczna
220 kV relacji Lubocza – Tarnów. Sieć rozwieszona jest nad terenami południowej części gminy w sołectwach Nowe Brzesko oraz Rudno Dolne. Pod przewodami wysokiego napięcia nie stwierdzono zabudowań w promieniu 46 m.
Na najwyższych wzniesieniach w Gminie ustawione zostały dwie stacje telefonii komórkowej:
·
·
w Hebdowie – sieci Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. z siedzibą między Nowym Brzeskiem a Szpitarami – sieci PTK CENTERTEL Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie ul. Skierniewicka 10 a,
w Warszawie Aleje Jerozolimskie 181.
Wieże przekaźnikowe postawiono na otwartej przestrzeni, z dala od zabudowań.
Występująca niegdyś, na obszarze Gminy Nowe Brzesko Puszcza Sandomierska została wycięta. Obecnie tereny leśne stanowią zaledwie 1,56 % obszaru gminy. Niewielkie płaty leśne występują w okolicach Mniszowa, Sierosławic
i Kuchar.
Brak lasów sprawia, że świat zwierząt jest ubogi. Najliczniejszą grupę stanowią ptaki wodne i błotne gnieżdżące się w dolinach rzek: Wisły i Szreniawy. Łabędzie nieme, perkozy i kaczki znalazły szczególnie sprzyjające warunki na obszarze stawów hodowlanych w Pławowicach. Ochroną objęto stawy Gospodarstwa Rybackiego oraz łąki i płaty leśne w dolinie Szreniawy o łącznej powierzchni 120 ha.
Grunty rolne zajmują 82,16 % obszaru gminy. Dominują więc zbiorowiska roślin związane z gruntami ornymi, łąkami i pastwiskami. Należą do nich przede wszystkim:
·
wilgotne łąki ostrożeniowo – rdestowe wykształcone w dolinach Wisły i Szreniawy,
·
murawy kserotermiczne powstające głównie na niewysokich śródpolnych miedzach.
Uznając, że najcenniejszymi składnikami szaty roślinnej Gminy Nowe Brzesko są biocenozy wodne i nadbrzeżne, południowa jej część włączona została do Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Wisły. Obszar doliny Wisły stanowi korytarz ekologiczny o znaczeniu europejskim.
Obszar Gminy Nowe Brzesko znajduje się w lewobrzeżnej zlewni rzeki Wisły. Większymi lewobrzeżnymi dopływami Wisły, przepływającymi przez teren gminy są:
·
·
potok Rudnik.rzeka Szreniawa,
Wszystkie wymienione cieki prowadzą wody pozaklasowe. Na negatywną ocenę jakości wody zadecydował wysoki poziom stężenia takich zanieczyszczeń jak:
a) azot azotynowy,
b) chlorki,
c) substancje rozpuszczone ogólne,
d) detergenty anionoaktywne,
e) miano coli typu fekalnego,
f) chlorofilia.
Wody podziemne na obszarze gminy występują w zbiornikach usytuowanych w obrębie zróżnicowanych wiekowo pięter hydrogeologicznych. Z punktu widzenia możliwości ich wykorzystania warte uwagi są trzy piętra wodonośne:
1. zbiornik w utworach czwartorzędowych zaopatrujący w wodę wszystkie wsie Gminy Nowe Brzesko,
2. zbiorniki w utworach jurajskich i kredowych, którymi zainteresowanie wynika
z możliwości wykorzystania wód w nich zgromadzonych dla celów ciepłowniczych. Optymalnymi miejscami odwiertu są Pławowice oraz Mniszów.
Woda do celów bytowych pobierana jest, jak wyżej wspomniano, z utworów czwartorzędowych za pomocą studni głębinowych. Siecią wodociągową objętych jest ponad 85 % gospodarstw domowych. Ujęcia wody znajdują się w miejscowości Nowe Brzesko. Administratorem sieci jest Zakład Budżetowy Gospodarki Komunalnej z siedzibą w Nowym Brzesku.
Gmina Nowe Brzesko posiada własną oczyszczalnię ścieków komunalnych typu SBR. Administratorem jej jest również Zakład Budżetowy. Oczyszczalnia może przyjmować 275 m³ ścieków na dobę. Obecnie jej zdolności przerob
owe wykorzystywane są w 20 %. Siecią kanalizacyjną objęta jest bowiem tylko część sołectwa Nowe Brzesko. Pozostałe sołectwa nie posiadają kanalizacji.
W 2001 roku wprowadzony został w Gminie Nowe Brzesko „workowy system zbiórki odpadów komunalnych”. Obsługuje go KOMBUD s.j. z Proszowic. Na podstawie informacji uzyskanych z ankiet w systemie workowej zbiórki odpadów uczestniczy regularnie, prawdopodobnie 22 – 30 % gospodarstw domowych,
a podmioty gospodarcze działające na terenie gminy prawie w ogóle nie uczestniczą.
KOMBUD z Proszowic nie prowadzi selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Szacuje się, że na „dzikie wysypiska” w Gminie Nowe Brzesko trafia rocznie ca. 30 % wytwarzanych w gminie odpadów komunalnych.
Bazę surowcową Gminy Nowe Brzesko tworzą:
·
surowce ilaste (gliny oraz iły) zalegające w północnej części Gminy na obszarze 125 ha, w pasie ciągnącym się przez sołectwa: Grębocin, Szpitary, Mniszów, Gruszów, Pławowice, Kuchary i Majkowice. Występują również
w południowej części gminy w okolicach Hebdowa.
·
kruszywa naturalne w postaci piasku wydobywanego z koryta Wisły
w ramach regulacji rzeki w rejomie Nowego Brzeska i Hebdowa,
·
Surowce ilaste wydobywane były w przeszłości, w sposób niekontrolowany,
złoże ropy naftowej „Mniszów – Grobla”, które nie jest obecnie eksploatowane.
w Mniszowie oraz Pławowicach. Obecnie eksploatowane są dwa złoża:
1) złoże Szpitary,
2) złoże Hebdów.
Nadzwyczajne zagrożenia środowiska na terenie Gminy Nowe Brzesko występują przede wszystkim wzdłuż pasa drogi krajowej nr 79 Kraków – Sandomierz.
Nasilający się ruch tranzytowy stwarza duże prawdopodobieństwo kolizji drogowych. Przyjmuje się, że 25 % przewozu materiałów niebezpiecznych odbywa się transportem samochodowym. Kolizje drogowe z udziałem pojazdów transportujących substancje niebezpieczne powodują lokalne zagrożenia dla środowiska glebowego przez skażenie substancjami ropopochodnymi i kwasami. Powodują również zagrożenia dla zlokalizowanych wzdłuż drogi budynków
w przypadku wybuchu przewożonych gazów (gaz opałowy bropan-butan w butlach).
Część terenu Gminy Nowe Brzesko, położona w dolinach Wisły i Szreniawy narażona jest na podtopienia spowodowane:
1. przerwaniem wałów przeciwpowodziowych przez wody Wisły i Szreniawy,
2. wysoką falą Wisły, której wody mogą wdzierać się w koryta rzeki Szreniawy oraz potoku Rudnik.
2. przewidywane zmiany demograficzne i gospodarcze
Od kilku lat liczba mieszkańców Gminy utrzymuje się na niezmienionym poziomie. Należy jednak przewidzieć jej stopniowy, niewielki spadek związany
z migracją mieszkańców w poszukiwaniu pracy.
Prognozę demograficzną dla Gminy Nowe Brzesko przedstawia poniższa tabela.